به گزارش خبرنگار ایراسین، طبق تازه‌ترین آمارها، ظرفیت تولید برق ایران به حدود ۹۳ هزار مگاوات رسیده اما در اوج مصرف، کشور با کسری ۲۴ هزار مگاواتی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
سیدطه‌حسین مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند در این باره می‌گوید: موضوع ناترازی تولید و مصرف انرژی فقط مختص ایران نیست. بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته هم این بحران را تجربه کرده‌اند و تجربه آن‌ها می‌تواند راهنمای مسیر باشد. این ناترازی، افزون بر تهدید اقتصاد کشور، صنایع بزرگ مانند فولاد، سیمان و معادن را در معرض افت تولید، افزایش هزینه‌ها و حتی ریسک تعطیلی قرار داده است.
میکرورآکتورها و خورشیدی؛ الزامات سرمایه‌گذاری موفق
مدنی می‌افزاید: ۲ گزینه مطرح ایران برای رفع بخشی از ناترازی، توسعه میکرورآکتورهای هسته‌ای و نیروگاه‌های برق خورشیدی است. اما مهم‌تر از انتخاب این مسیرها، نحوه طی کردن آن‌هاست. سرمایه‌گذاری باید براساس اطلاعات واقعی و تحلیل موقعیت تجاری و فناوری انجام شود.
او تأکید می‌کند: اگر واردات پنل خورشیدی یا تجهیزات نیروگاهی بدون توجه به داده‌های بازار، هزینه واقعی، ظرفیت تولید داخلی و جذب فناوری باشد، امکان دارد میلیاردها تومان بودجه به هدر رود یا حتی موجب وابستگی به واردات شود.
اطلس تجاری؛ ضرورت انتخاب آگاهانه
رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند نقش «اطلس تجاری» را در این فرآیند کلیدی می‌داند و می‌گوید: اطلس تجاری، چون بر پایه آنالیز داده‌های واقعی و به‌روز با تمرکز بر بازارهای جهانی و ظرفیت داخلی تهیه می‌شود، مسیر دقیق تأمین تجهیزات و فناوری را مشخص می‌کند.
او با اشاره به اهمیت دسترسی به اطلاعات ساده‌شده، تاکید می‌کند: تصمیم‌گیران باید بدانند از کدام کشور و کدام برند با چه ساختاری خرید کنند و چه زمانی واردات به صرفه‌تر یا تولید داخلی اولویت‌دار است. این نقش را فقط یک اطلس تجاری قوی می‌تواند ایفا کند.
تجربه آلمان و چین؛ درس‌هایی طلایی برای ایران
بررسی بازار جهانی پنل خورشیدی، اهمیت داده‌محوری را آشکار می‌کند. مدنی می‌گوید: وقتی آلمان به عنوان لیدر پنل خورشیدی جهان نتوانست با چین رقابت کند، بخشی از علت، انرژی‌بر بودن تولید پنل، دستمزد بالای نیروی انسانی و تغییر سیاست‌های حمایتی بود. در مقابل، چین توانست با هزینه پایین‌تر و اشباع بازار جهانی با پنل‌های ارزان، تولید پنل در آلمان را به حاشیه ببرد.
او ادامه می‌دهد: فرآیند تولید یک پنل خورشیدی، مخصوصاً سلول‌های سیلیکونی کریستالی، به انرژی زیادی نیاز دارد. تولید ویفر سیلیکونی تا پوشش‌دهی شیشه و متعلقات نه‌تنها فرآیندی هزینه‌بر بلکه انرژی‌بر است و این در اقتصادی مثل آلمان، با قیمت بالای گاز طبیعی و برق، ضربه بزرگی به رقابت‌پذیری زد. حتی هزینه نیروی کار ساده در آلمان تا ۱۰ برابر چین است.
میکرورآکتورهای هسته‌ای؛ فرصتی برای استقلال تولید برق
میکرورآکتورهای هسته‌ای به‌عنوان فناوری روز دنیا، دارای مزیت‌هایی هستند که آن‌ها را گزینه‌ای جذاب برای ایران می‌کند:
- قابلیت نصب پراکنده و مستقل از شبکه اصلی
- امکان استقرار در مناطق دورافتاده و کاهش هزینه انتقال برق
- تولید برق بدون انتشار کربن
- جابجایی آسان و طراحی منعطف
مدنی یادآور می‌شود: امروز آمریکا، کانادا، روسیه، چین و ژاپن روی این فناوری سرمایه‌گذاری کرده‌اند و ایران باید با استفاده از اطلس تجارت انرژی، دقیق‌ترین راه واردات یا بومی‌سازی را انتخاب کند.
پتانسیل زغال‌سنگ و صادرات جانبی؛ نگاهی متفاوت
او ادامه می‌دهد: در نیروگاه‌های زغال‌سنگی هم با تجربیات جهانی و تحلیل از طریق اطلس تجارت، می‌توان علاوه بر تأمین برق، از تولیدات جانبی نظیر صادرات گاز دی‌اکسیدکربن به عنوان فرصت بهره برد. همچنین انتخاب بهینه ادوات فیلتراسیون و به‌روزرسانی کوره‌ها می‌تواند ارزش افزوده و صرفه اقتصادی برای کشور داشته باشد.
جمع‌بندی و چشم‌انداز آینده؛ تصمیم‌گیری داده‌محور
در شرایط فعلی اقتصاد و صنعت برق ایران، هر نوع توسعه نیروگاهی باید بر پایه تحلیل بازار، تجربه جهانی، ظرفیت فناوری داخل و داده‌های تجارت بین‌المللی باشد.
مدنی در این زمینه اظهار می‌کند: فراهم‌آوردن اطلس تجاری تخصصی و به‌روزرسانی منظم آن، یگانه راه تعیین مبادی و مسیرهای درست واردات و همکاری‌های فناورانه است. در همین راستا، امسال رویدادی تخصصی با محور نقشه تجارت انرژی با همت اندیشکده حکمرانی هوشمند برگزار خواهد شد.
ارسال نظر